Kazıklarla İlgili tamamlayıcı Bilgiler
Yük taşıma şekillerine göre kazıklar başlıca iki guruba ayrılırlar:
- Basınç kazıkları
- Çekme kazıkları
Kazık Temel yapımında kullanılan kazıklar yapıların özellikleri ve zemin cinslerine göre de üç kısma ayrılırlar:
- Çakma kazıklar
- Delme kazıklar
- Kısmen çakma kısmen delme “kombine” kazıklar
a.) Çakma kazıklar:
a.1.) Basit çakma kazıklar ve.
a.2.) Parçalı çakma kazıklar olmak üzere iki kısma ayrılmakta olup “Ahşap, çelik veya betonarme” olarak yapılmaktadırlar. Ahşap çakma kazıkların boyları genelde 6.00 m.dir ve ortalama 25 cm. çapında olurlar. 6.00 m.den fazla her metre boy için çapa en az 1.00 cm. ekleme yapılır. Yaklaşık olarak kazık çapının her cm.sinin 1.00 ton yük taşıdığı kabul edilir.
Kazıklar birbirlerine eklenerek boyları 25.00 m.ye kadar artırılabilir. Ahşap kazıkların uçlarına çelik çarık başlarına da çelik başlık konularak takviye yapılır. Çelik çakma kazıklar da diğerlerine nazaran dayanımlarının yüksek olması nedeniyle tercih edilir ve genelde tek parçalı ve profil hadde mamullerden seçilirler. Betonarme çakma kazıklar genellikle 400 kg/m3 dozlu çimento ve agregadan karıştırılıp dökülerek yerinde hazırlanır ve şahmerdanla çakılarak yerleştirilir. Betonarme kazıkların taşıma gücü 30×30 cm. kare kesitlilerde 40 Ton 35×35 cm. kesitlilerde 43 Ton 40×40 cm. kesitlilerde 50 Ton. civarındadır..
b. Delme kazıklar:
b.1.) Kaplama borusu kullanılmayan.
b.2.) Kaplama borusu zeminde kalan.
b.3.) Kaplama borusu çıkartılan delme kazıklar olmak üzere ayrılırlar..
Kaplama borusu kullanılmayan kazıklar:
- KOMPRES KAZIKLARI: 2200 kg. ağırlığındaki Borer deliciyle delinen zeminin içerisine 50 cm. yüksekliğinde beton ve taş parçaları atılır. 2000 kg. ağırlığında Rammer çekiçle çakılarak sıkıştırılan ve tabaka tabaka yükseltilen beton kazık son olarak dökülen tabakada 1600 kg.lik Tester tokmakla iyice sağlamlaştırılır. Daha sonra yapı bu kazık üzerine inşa edilir..
- KORNART KAZIKLARI: Zemine önceden çakılan 25-30 cm. çapındaki ahşap kazıkların daha sonra zeminden çıkartılarak yerlerine beton dökülüp sıkıştırılması şeklinde uygulanır..
- EKSPRES KAZIKLARI:30-90 cm. çaplı konik ve dökme demir kazık ucu zemine şahmerdanla çakılır. Daha sonra zeminde açılan boşluk betonla doldurulup sıkıştırılır..
Kaplama borusu zeminde kalan kazıklar:
-Kendini tutamayan yumuşak ve balçık zeminlerde uygulanan ekspres kazıkların kullanımına benzeyen bir kazık sistemidir. Çapı 30-90 cm. olan ucu çelik çarıklı boru, ikinci bir kaplama borusuyla birlikte çakılarak yerleştirilir. istenen derinliğe inilince kaplama borusu zeminde kalacak şekilde diş boru dışarı çekilir, demir donatı yerleştirilir ve betonu dökülüp sıkıştırılır. Raymond kazıkları bunlara örnektir.
Kaplama borusu çıkartılan kazıklar:
- SİMPLEKS KAZIKLARI: Genellikle 40 cm. çaplı çelik boru, kaplama borusu olarak ve konik + timsah ağzı. çift çarıklı uçla donatılı bir şekilde zemine çakılır. Daha sonra kaplama borusu timsah ağzıyla birlikte çekilerek zeminden çıkartılıp betonu dökülür, sıkıştırılır. Konik çarık zeminde kalır..
- FRANKİ KAZIKLARI: 45 – 50 cm. çaplı kaplama borusu, içerisine 25-100 cm. yüksekliğe kadar konan kuru tampon betonu dökülerek, düşey yönde şahmerdanla zemine çakılır. Tokmakla her seferinde bir miktar daha zemine çakılan kaplama borusuna demir donatı ve normal beton konularak vibrasyonla 26 sıkıştırılır. Tabanda geniş bir yüzey oluştuğu için taşıma gücü yüksektir (90-100 Ton). Daha sonra kaplama borusu yukarıya çekilir.
- PEDESTAL KAZIKLARI: Bu kazık tipinde sivri uçlu şahmerdan ucuyla zemin delinir. Kaplama borusu uçla birlikte zemine çakılır ve deliğe kademeli olarak beton dökülür; bir yandan da tokmakla dövülerek sıkıştırılır. Demir donatı kullanılmayan pedestal kazığında geniş taban alanı nedeniyle taşıma gücü de yüksektir (~ 30 Ton).
- WOLFHOLZ KAZIKLARI: Yeraltı su seviyesinin yüksek olduğu ve zeminin akışkan olduğu yerlerde kullanılır. İçerisine hava basma, su tahliye ve beton pompaj boruları yerleştirilen kaplama borusu istenilen tabakaya kadar zemine çakılır. Üst ucu bir kapakla kapatılır. Hava borusundan bir yandan basınçlı hava verilirken beton borusundan da beton dökülür. Bir yandan yeraltı suyu yukarı itilirken diğer yandan da beton sıkışmış olur. Daha sonra kaplama borusu yukarı çekilir.
- Kısmen çakma, kısmen delme (kombine) kazıklar: Yeraltı su seviyesi altında kalan kısımları ahşap çakma, üzerinde kalan kısımları da beton ya da betonarme delme kazık olan uygulamalardır. “Kompozit Raymond Kazıkları” bunlara örnektir.